صنایع دما بخار مشهد

تولید کننده انواع دیگهای بخار و آبگرم، آبداغ و روغن داغ ​

آدرس:

مشهد – شهرک صنعتی فن آوری های برتر

تلفن تماس:

05138472536

09120462950

ایمیل:

bokharboiler.com@gmail.com

اندازه گیری لوله بخار در سیستم توزیع بخار |محاسبه لوله کشی بخار

اندازه گیری لوله بخار در سیستم توزیع بخار |محاسبه لوله کشی بخار

اگر قرار است بخار با کیفیت و فشار مناسب با استفاده از تجهیزات بخار در مقدار مناسب عرضه شود، یک سیستم توزیع بخار کارآمد ضروری است. این آموزش به یک مدار معمولی می پردازد.

پیشنهاد می شود:

لوله‌کشی و پایپینگ موتورخانه: بهترین نرم‌افزارهای طراحی و اجرا|Piping Systems sofeware

چک لیست استاندارد ملی موتورخانه

مقدمه ای بر توزیع بخار

سیستم توزیع بخار، حلقه حیاتی بین مولد بخار و مصرف‌کننده بخار است.
این ماژول به بررسی روش‌های انتقال بخار از یک منبع مرکزی به محل مصرف می‌پردازد. این منبع مرکزی می‌تواند یک موتورخانه بخار یا خروجی یک نیروگاه تولید همزمان برق و حرارت (کو-ژنراسیون) باشد. دیگ‌های بخار ممکن است از سوخت‌های اصلی استفاده کنند یا دیگ‌های بخار بازیابی حرارت باشند که از گازهای خروجی فرآیندهای با دمای بالا، موتورها یا حتی زباله‌سوزها استفاده می‌کنند.

منبع بخار هرچه که باشد، یک سیستم توزیع بخار کارآمد برای تامین بخار با کیفیت و فشار مناسب و به میزان کافی برای تجهیزات مصرف‌کننده بخار، ضروری است. نصب و نگهداری سیستم بخار مسائل مهمی هستند که باید در مرحله طراحی مورد توجه قرار گیرند.

از همان ابتدا، درک مدار پایه بخار، یا “حلقه بخار و کندانس” مورد نیاز است – شکل 10.1.1 را ببینید. با میعان بخار در یک فرآیند، جریان در لوله تغذیه القا می شود.

میعان نسبت به بخار حجم بسیار کمتری دارد، و این باعث افت فشار می‌شود که این افت فشار باعث جریان بخار در لوله‌ها می‌گردد.

سیستم بخار

بخار تولید شده در دیگ بخار باید از طریق لوله‌کشی به نقطه‌ای منتقل شود که انرژی حرارتی آن مورد نیاز است. در ابتدا، یک یا چند لوله اصلی یا “لوله بخار اصلی” وجود خواهد داشت که بخار را از دیگ بخار در جهت کلی مصرف کننده بخار حمل می‌کنند. سپس لوله‌های فرعی کوچکتر می‌توانند بخار را به تک تک تجهیزات منتقل کنند.
هنگامی که شیر اصلی جداکننده دیگ بخار (که معمولاً شیر تاج نامیده می‌شود) باز می‌شود، بخار بلافاصله از دیگ بخار به داخل و امتداد لوله‌های اصلی بخار به نقاط با فشار کمتر جریان می‌یابد.
لوله کشی در ابتدا خنک تر از بخار است، بنابراین گرما از بخار به لوله منتقل می شود.
هوای اطراف لوله ها نیز از بخار خنک تر است ، بنابراین لوله کشی شروع به انتقال گرما به هوا می کند
بخار در تماس با لوله های کولر بلافاصله شروع به چگال می کند. در هنگام راه اندازی سیستم ، میزان چگالش در حداکثر خود خواهد بود ، زیرا این زمانی است که حداکثر اختلاف دما بین بخار و لوله وجود دارد. این میزان چگالش معمولاً “بار شروع” نامیده می شود. پس از گرم شدن لوله کشی ، اختلاف دما بین بخار و لوله کشی حداقل است ، اما
برخی از چگالش ها اتفاق می افتد زیرا لوله کشی همچنان به انتقال گرما به هوای اطراف ادامه می دهد. این میزان چگالش معمولاً “بار در حال اجرا” نامیده می شود.
بخار به محض تماس با لوله‌های خنک‌تر، فورا شروع به تقطیر می‌کند. در هنگام راه‌اندازی سیستم، نرخ تقطیر در حداکثر مقدار خود خواهد بود، زیرا در این زمان بیشترین اختلاف دما بین بخار و لوله‌کشی وجود دارد. این نرخ تقطیر معمولا “بارِ راه‌اندازی” نامیده می‌شود.
پس از گرم شدن لوله‌کشی، اختلاف دما بین بخار و لوله‌کشی حداقل می‌شود، اما مقداری تقطیر همچنان رخ می‌دهد، زیرا لوله‌کشی همچنان به انتقال گرما به هوای اطراف ادامه می‌دهد. این نرخ تقطیر معمولا “بارِ کارکرد” یا جاری نامیده می‌شود.
میعان (کندانس) حاصل به پایین لوله می‌ریزد و به کمک جریان بخار و نیروی جاذبه به پیش رانده می‌شود. این به دلیل شیب لوله اصلی بخار است که باید طوری تنظیم شده باشد که در جهت جریان بخار، رو به پایین باشد. سپس، کندانس باید از نقاط استراتژیک مختلف در لوله اصلی بخار تخلیه شود.
هنگامی که شیر لوله بخار متصل به یک دستگاه مصرف کننده بخار باز می‌شود، بخارِ جاری از سیستم توزیع وارد دستگاه شده و مجدداً با سطوح خنک‌تر در تماس قرار می‌گیرد. سپس بخار، انرژی خود را برای گرم کردن تجهیزات و محصول (بار اولیه) انتقال می‌دهد و پس از رسیدن به دمای مناسب، به انتقال حرارت به فرایند (بارِ حین کار =بار کاری=عملیاتی) ادامه می‌دهد.

اکنون یک منبع پیوسته از بخار از دیگ بخار برای تامین بار متصل وجود دارد و برای حفظ این منبع، بخار بیشتری باید تولید شود. به منظور انجام این کار، آب بیشتری (و سوخت برای گرم کردن این آب) به دیگ بخار رسانده می‌شود تا آب تبخیر شده قبلی به بخار، جبران شود.

کندانس (مایع تقطیر شده) تشکیل‌شده در لوله‌کشی توزیع بخار و تجهیزات فرآیندی، منبع مناسبی از آب تغذیه گرم و قابل استفاده برای بویلر است. اگرچه حذف این کندانس از فضای بخار مهم است، اما یک کالای ارزشمند است و نباید اجازه داد که هدر رود. بازگرداندن تمام کندانس به تانک تغذیه بویلر، حلقه اصلی بخار را کامل می‌کند و باید تا حد امکان اجرا شود. بازگشت کندانس به بویلر در بلوک ۱۳، “حذف کندانس” و بلوک ۱۴، “مدیریت کندانس” بیشتر مورد بحث قرار گرفته است.

فشار کار

فشار توزیع بخار تحت تأثیر تعدادی از عوامل است ، اما محدود به:

  • حداکثر فشار کار ایمن دیگ بخار
  • حداقل فشار مورد نیاز در کارخانه

با عبور بخار از طریق لوله توزیع ، به ناچار فشار به دلیل:

  • مقاومت اصطکاکی درون لوله‌کشی
  • میعان در لوله‌کشی به علت انتقال حرارت به محیط رخ می‌دهد.

بنابراین، هنگام تعیین فشار توزیع اولیه، باید افت فشار ناشی از آن را در نظر گرفت.

یک کیلوگرم بخار در فشار بالاتر، حجم کمتری نسبت به فشار پایین‌تر اشغال می‌کند. از این رو، اگر بخار در دیگ بخار با فشار بالا تولید و همچنین با فشار بالا توزیع شود، اندازه لوله‌های اصلی توزیع برای همان بار حرارتی، کوچکتر از سیستم فشار پایین خواهد بود.

 

تولید و توزیع بخار در فشار بالاتر سه مزیت مهم را ارائه می دهد:

  • ظرفیت ذخیره حرارتی دیگ بخار افزایش یافته است که به آن کمک می‌کند تا با بارهای متغیر به طور موثرتری مقابله کند و خطر تولید بخار مرطوب و آلوده را به حداقل برساند.
  • به لوله‌های اصلی بخار با قطر کمتر نیاز است که منجر به هزینه سرمایه‌ای پایین‌تر برای مواد، از جمله لوله‌ها، فلنج‌ها، ساپورت‌ها، عایق‌کاری و نیروی کار می‌شود.
  • عایق‌بندی لوله‌های اصلی بخار با قطر کم، هزینه کمتری دارد.
با توجه به توزیع بخار در فشار بالا، لازم است فشار بخار را در هر ناحیه یا نقطه مصرف در سیستم کاهش داد تا با حداکثر فشار مورد نیاز برای کاربرد مطابقت داشته باشد. کاهش موضعی فشار برای انطباق با نیازهای خاص هر واحد صنعتی، منجر به تولید بخار خشک‌تری در نقطه مصرف نیز خواهد شد.
توجه: گاهی تصور می‌شود که کارکرد دیگ بخار در فشاری کمتر از فشار نامی آن، موجب صرفه‌جویی در مصرف سوخت می‌شود. این استدلال بر این اساس است که برای افزایش فشار بخار به فشار بالاتر، سوخت بیشتری مورد نیاز است.
اگرچه این منطق تا حدی درست است، باید به خاطر داشت که این بار متصل (Connected Load) است، نه خروجی دیگ بخار (Boiler Output)، که میزان مصرف انرژی را تعیین می‌کند. مقدار انرژی مصرفی توسط بار، چه دیگ بخار بخار را در فشار 4 بار گیج، 10 بار گیج یا 100 بار گیج تولید کند، یکسان است. تلفات ایستایی، تلفات دودکش و تلفات عملیاتی با کارکرد در فشارهای بالاتر افزایش می‌یابند، اما این تلفات با عایق‌بندی و سیستم‌های بازگشت کندانس (Condensate Return Systems) مناسب کاهش می‌یابند. این تلفات در مقایسه با مزایای توزیع بخار در فشار بالا، ناچیز هستند.

کاهش فشار

روش رایج برای کاهش فشار در نقطه‌ای که بخار مورد استفاده قرار می‌گیرد، استفاده از شیر کاهنده فشار است، مشابه شیری که در شکل ایستگاه کاهنده فشار ۱۰.۱.۳ نشان داده شده است.

شیرکاهش فشار
برای زدودن آب همراه بخار مرطوب ورودی، یک جداکننده در بالادست شیر کاهنده نصب می‌شود. این کار عبور بخار با کیفیت بالا از شیر کاهنده را تضمین می‌کند.
تجهیزات پایین‌دست شیر کاهش فشار توسط یک شیر اطمینان محافظت می‌شوند. در صورت خرابی شیر کاهش فشار، فشار پایین‌دست ممکن است از حداکثر فشار کاری مجاز تجهیزات مصرف‌کننده بخار فراتر رود. این امر به نوبه خود می‌تواند آسیب دائمی به تجهیزات وارد کند و مهم‌تر از آن، خطری برای پرسنل باشد.
با نصب شیر اطمینان، هرگونه فشار اضافی از طریق شیر تخلیه شده و از بروز این اتفاق جلوگیری می‌کند
سایر اجزای موجود در ایستگاه شیر کاهش فشار عبارتند از:
  • شیر اصلی قطع کننده – برای متوقف کردن سیستم جهت تعمیر و نگهداری.
  • فشارسنج اصلی – برای نظارت بر صحت منبع تغذیه.
  • صافی – برای تمیز نگه داشتن سیستم
  • مانومتر فشار ثانویه – برای تنظیم و نظارت بر فشار پایین‌دست.
  • شیر ایزوله ثانویه – برای کمک به تنظیم فشار پایین‌دست در شرایط بی‌باری.

4 دلیل بروز اختلال در سیستم دیگ بخار

رابطه بین دما و فشار در دیگ بخار چیست؟

خرید دیگ بخار

استانداردهای بین المللی لوله کشی چیست؟

استانداردهای لوله‌کشی متعددی در سراسر جهان وجود دارد، اما احتمالاً فراگیرترین آنها استانداردهایی هستند که توسط موسسه نفت آمریکا (API) تدوین شده‌اند، که در آن لوله‌ها در شماره‌های اسکجول دسته‌بندی می‌شوند.

این شماره‌های اسکجول (Schedule) با تحمل فشار لوله‌ها ارتباط دارند. یازده اسکجول وجود دارد که از کمترین مقدار یعنی ۵ شروع شده و شامل ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰، ۶۰، ۸۰، ۱۰۰، ۱۲۰، ۱۴۰ تا اسکجول شماره ۱۶۰ می‌شوند. برای لوله‌های با سایز اسمی ۱۵۰ میلی‌متر و کوچکتر، اسکجول ۴۰ (که گاهی اوقات “وزن استاندارد” نامیده می‌شود) سبک‌ترین اسکجولی است که برای کاربردهای بخار مشخص می‌شود.

صرف‌نظر از شماره‌ی اسکجول، لوله‌هایی با اندازه‌ی مشخص همگی دارای قطر خارجی یکسانی هستند (البته با در نظر گرفتن تلرانس‌های ساخت). با افزایش شماره‌ی اسکجول، ضخامت دیواره افزایش می‌یابد و قطر داخلی کاهش می‌یابد. به عنوان مثال:

یک لوله “Schedule 40” با قطر اسمی ۱۰۰ میلی‌متر، دارای قطر خارجی ۱۱۴.۳۰ میلی‌متر و ضخامت جداره ۶.۰۲ میلی‌متر است که قطر داخلی آن ۱۰۲.۲۶ میلی‌متر می‌شود.

یک لوله ۱۰۰ میلی‌متری Schedule 80 دارای قطر خارجی ۱۱۴.۳۰ میلی‌متر، ضخامت دیواره ۸.۵۶ میلی‌متر و قطر داخلی ۹۷.۱۸ میلی‌متر است.

فقط جدول‌های 40 و 80 محدوده کامل اندازه‌های اسمی 15 میلی‌متر تا 600 میلی‌متر را پوشش می‌دهند و رایج‌ترین جدول مورد استفاده برای نصب لوله‌های بخار هستند.

این ماژول لوله‌کشی با استاندارد Schedule 40 را که در استاندارد BS 1600 پوشش داده شده، در نظر می‌گیرد.

جداول مربوط به شماره‌های “اسکجول” را می‌توان از استاندارد BS 1600 دریافت کرد که به عنوان مرجعی برای اندازه اسمی لوله و ضخامت دیواره بر حسب میلی‌متر استفاده می‌شوند. جدول 10.2.1 اندازه‌های قطر داخلی واقعی لوله‌های با اندازه‌های مختلف را برای شماره‌های “اسکجول” متفاوت مقایسه می‌کند.

در سرزمین اصلی اروپا، لوله مطابق با استانداردهای DIN تولید می‌شود و لوله DIN 2448 در جدول ۱۰.۲.۱ گنجانده شده است.

جدول ۱۰.۲.۱: مقایسه استانداردهای لوله و قطر داخلی واقعی.

جدول ۱۰.۲.۱: مقایسه استانداردهای لوله و قطر داخلی واقعی.

در بریتانیا، لوله‌کشی مطابق با استاندارد EN 10255 (لوله‌ها و قطعات فولادی مناسب برای رزوه شدن با دنده‌های BS 21) در کاربردهایی که لوله به جای فلنج شدن، رزوه می‌شود نیز استفاده می‌شود. این لوله‌ها معمولاً با نام‌های “نوار آبی” و “نوار قرمز” شناخته می‌شوند; این نام‌گذاری به دلیل علامت‌گذاری نواری شناسایی آنها است. رنگ‌های مختلف به گرید‌های مشخصی از لوله اشاره دارند:

لوله نوار قرمز به دلیل ضخامت بالا، معمولاً برای کاربردهای لوله بخار استفاده می‌شود.

باند قرمز

آبی باند، به عنوان یک گرید متوسط، معمولاً برای سیستم‌های توزیع هوا استفاده می‌شود، اگرچه گاهی اوقات برای سیستم‌های بخار کم‌فشار نیز به کار می‌رود.

باند ابی

نوارهای رنگی ۵۰ میلی‌متر عرض دارند و موقعیت آنها روی لوله، نشان‌دهنده طول آن است. لوله‌هایی که طول آنها کمتر از ۴ متر است فقط یک نوار رنگی در یک انتها دارند، در حالی که لوله‌هایی با طول ۴ تا ۷ متر در هر دو انتها دارای نوار رنگی هستند.

مواد لوله معمولی برای سیستم های بخار چیست؟

لوله های سیستم های بخار معمولا از فولاد کربنی به ASME B 16.9 A106 تولید می شوند. همین ماده ممکن است برای خطوط میعانات استفاده شود، اگرچه لوله های مسی در برخی صنایع ترجیح داده می شود

برای شبکه بخار فوق گرم با دمای بالا، عناصر آلیاژی اضافی مانند کروم و مولیبدن برای بهبود استحکام کششی و مقاومت در برابر خزش در دماهای بالا گنجانده شده است.

به طور معمول، لوله ها در طول 6 متر عرضه می شوند.

برای مشاوره رایگان و سفارش خرید محصولات بخار دما بخار مشهد با این شماره ها تماس بگیرید:

09120462950

05138472536

چرا اندازه لوله بخار مهم است؟

اندازه لوله بخار نقش مهمی در سیستم توزیع بخار ایفا می کند زیرا به طور مستقیم بر کارایی و ایمنی سیستم تأثیر می گذارد. انتخاب اندازه لوله مناسب تضمین می کند:

  • تامین جریان بخار لازم برای تجهیزات مورد استفاده.
  • افت فشار را در حین انتقال بخار به حداقل برسانید.
  • سر و صدا را به دلیل جریان بخار آب محدود کنید.
  • صرفه جویی در هزینه های نصب و بهره برداری از سیستم.

برای یک کاربرد معین، فقط اندازه لوله از نظر فنی مناسب وجود دارد. اگر محاسبات طراحی لوله به درستی انجام نشود، لوله های بخار می توانند خیلی کوچک یا خیلی بزرگ باشند – که هر دو اثرات نامطلوبی دارند که در زیر آورده شده است

اگر لوله بخار خیلی بزرگ باشد چه اتفاقی می افتد؟

اندازه لوله بیش از حد بزرگ است و عواقب زیر را خواهد داشت:

  • لوله لوله های بزرگ افت فشار کمتری را در همان سرعت جریان نسبت به لوله های کوچک تولید می کنند. بنابراین، کاربران بخار را با فشار مورد نیاز دریافت خواهند کرد. خطر کمبود بخار وجود نخواهد داشت و در دسترس بودن بخار قابل اعتماد است.
  • لوله های بزرگ همچنین سر و صدای مرتبط با جریان بخار را کاهش می دهند. با این حال، لوله های بزرگ گران تر از لوله های کوچک خواهند بود. علاوه بر این، هزینه های نصب و عایق بندی آن نیز بیشتر است. بنابراین نصب لوله های بزرگ از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست.
  • لوله های بزرگ سطح بیشتری دارند، بنابراین مساحت انتقال حرارت افزایش می یابد. در نتیجه، تلفات همرفت و تشعشع بیشتر است، تلفات لوله افزایش می یابد و مقدار بیشتری میعانات تشکیل می شود. برای جبران این تلفات باید بخار بیشتری تولید شود و در نتیجه هزینه های بخار افزایش یابد.
  • بنابراین تعیین اندازه صحیح خط لوله بخار به عنوان بخشی از محاسبات طراحی لوله بسیار مهم است تا اطمینان حاصل شود که تلفات لوله تا حد امکان کم است.

اگر لوله خیلی کوچک باشد چه اتفاقی می افتد؟

اندازه لوله کوچک انتخاب شده به جای اندازه صحیح عواقب زیر را خواهد داشت:

  • لوله کوچک باعث افت فشار زیادی نسبت به لوله های بزرگ برای همان جریان بخار می شود. بنابراین، کاربران بخار را در فشارهای پایینی دریافت می کنند که ممکن است با پارامترهای فرآیند مطابقت نداشته باشد.
  • لوله‌های کوچک ظرفیت جریان کمتری نسبت به لوله‌های بزرگ دارند. بنابراین قادر به تامین بخار مصرف کنندگان بخار با دبی مورد نیاز نخواهد بود و منجر به کمبود بخار خواهد شد. این به نوبه خود بر پارامترهای فرآیند تأثیر می گذارد و نرخ تولید / کیفیت محصول را کاهش می دهد.
  • به دلیل اندازه لوله بسیار کوچک، سرعت بخار افزایش می یابد و باعث ایجاد آب ضربان و خوردگی می شود. میرایی اثرات خطرناکی دارد.

بنابراین، اندازه مناسب لوله برای یک کاربرد معین مهم است.

انتخاب اندازه لوله بخار چگونه انجام می شود؟

دو روش اصلی برای انتخاب اندازه لوله بخار وجود دارد:

روش سرعت

این روش بر اساس فرض سرعت بخار و محاسبه سطح مقطع لوله مورد نیاز برای رسیدن به دبی مورد نیاز است

Formula: Q = A x v

که در آن:

  • نرخ جریان حجمی (m3/s)
  • سطح مقطع لوله (m2)
  • سرعت بخار (m/s)

سرعت فرضی برای موارد زیر:

  • بخار فلاش: 15 متر بر ثانیه
  • بخار اشباع شده:
    • مسافت طولانی: 25 متر بر ثانیه
    • مسافت کوتاه: 30 متر بر ثانیه
  • بخار بیش از حد: 30 تا 40 متر بر ثانیه (بستگی به طول لوله و افت فشار دارد)

سرعت بخار نباید از مقادیر بالا تجاوز کند زیرا ممکن است باعث اثر چکش آب و افت فشار بیشتر شود.

معایب روش سرعت طول لوله را در نظر نمی گیرد، که می تواند منجر به انتخاب نامناسب اندازه لوله برای گیاهان با طول های مختلف شود. یک لوله با طول بیشتر افت فشار بیشتری نسبت به طول کوچکتر برای همان اندازه لوله خواهد داشت. ما باید افت فشار را برای طول لوله معین تخمین بزنیم و بررسی کنیم که آیا همین موضوع درست است یا خیر. در محدوده قابل قبول یا نه

روش افت فشار

این روش اندازه لوله ذخیره a را بالاتر از افت فشار مجاز در سیستم محاسبه می کند. این روش پیچیده تر از روش سرعت است اما نتایج دقیق تری می دهد.

 

افت فشار در طول لوله معین باید 10٪ فشار ورودی بخار یا 1 بارگ باشد، بسته به مقدار هر کدام کوچکتر باشد.

جدول اندازه گیری لوله بخار با افت فشار

نتیجه گیری

با توجه به انتخاب روش، روش سرعت اغلب برای سیستم‌های ساده با لوله‌های کوتاه استفاده می‌شود، در حالی که روش کاهش فشار برای سیستم‌های پیچیده با طول لوله‌های بلند یا نیاز به دقت بالا ترجیح داده می‌شود.

به طور خلاصه، اندازه لوله بخار نقش مهمی در سیستم توزیع بخار دارد. انتخاب اندازه لوله مناسب کارایی و ایمنی سیستم را تضمین می کند.

ترجمه توسط دما بخار

مقالات زیر را برای مطالعه پیشنهاد می کنیم:

چگونه سیستم گرمایشی خود را قبل از سرما بررسی کنیم؟ ۱۰ نکته ضروری

کیفیت بخار و اهمیت آن در سیستم های بخار

منبع انبساط باز: کاربرد، مزایا و نقش کلیدی آن در سیستم‌های حرارتی و گرمایشی

10 مشکل رایج در هنگام کار کردن دیگ‌ها، علل و راه‌حل‌ها| عیب یابی دیگ بخار

توضیحات بیشتر درباره اندازه گیری لوله ها:

قضیه برنولی (دانیل برنولی ۱۷۰۰ – ۱۷۸۲) در بلوک ۴ – جریان‌سنجی مورد بحث قرار گرفته است. دارسی (دارسی تامپسون ۱۸۶۰ – ۱۹۴۸) اضافه کرد که برای وقوع جریان سیال، باید انرژی در نقطه ۱ بیشتر از نقطه ۲ باشد (شکل 10.2.3 را ببینید). اختلاف انرژی برای غلبه بر مقاومت اصطکاکی بین لوله و سیال در حال جریان استفاده می‌شود.

برنولی تغییرات در کل انرژی یک سیال جاری را به اتلاف انرژی مرتبط می‌کند که این اتلاف انرژی یا بر حسب افت هد hf (متر) و یا اتلاف انرژی ویژه g hf (ژول بر کیلوگرم) بیان می‌شود. با این حال، این رابطه به خودی خود چندان مفید نیست، مگر اینکه بتوانیم افت فشاری را که در شرایط خاص رخ می‌دهد، پیش‌بینی کنیم.

در اینجا، یکی از مهم‌ترین سازوکارهای اتلاف انرژی در یک سیالِ در جریان معرفی می‌شود: اتلاف انرژی مکانیکی کل به دلیل اصطکاک در دیواره‌ی لوله‌ی یکنواخت که جریان پایا از سیال را حمل می‌کند.

افت (یا کاهش) انرژی کل سیالِ جاری در یک لوله استوانه‌ای (گرد) باید وابسته باشد به:

l = طول لوله (M)

D = قطر لوله (M)

u = میانگین سرعت جریان سیال (m/s)

μ = ویسکوزیته پویا سیال (کیلوگرم در متر ثانیه = PA)

italic -p – text body.jpg = چگالی سیال (کیلوگرم در متر مربع)

ks = زبری دیوار لوله*(m)

*از آنجایی که اتلاف انرژی با تنش برشی در دیواره لوله مرتبط است، ماهیت سطح دیواره تاثیرگذار خواهد بود، زیرا یک سطح صاف به گونه‌ای متفاوت از یک سطح زبر با سیال تعامل خواهد داشت.

تمام این متغیرها در معادله دارسی-وایزباخ (که اغلب به عنوان معادله دارسی شناخته می‌شود) گردآوری شده و در معادله ۱۰.۲.۱ نشان داده شده‌اند. این معادله همچنین یک عبارت بی‌بعد به نام ضریب اصطکاک را معرفی می‌کند که زبری مطلق لوله را به چگالی، سرعت و ویسکوزیته سیال و قطر لوله مرتبط می‌سازد.

عدد رینولدز، که به چگالی، سرعت و ویسکوزیته سیال و قطر لوله مرتبط است، به افتخار آزبورن رینولدز (۱۸۴۲-۱۹۱۲، از کالج اونز، منچستر، بریتانیا) نامگذاری شده است. رینولدز حدود سال ۱۸۸۳ این رویکرد فنی را در خصوص تلفات انرژی در سیالات جاری ارائه کرد.

معادله d’Arcy (معادله 10.2.1):

خوانندگان در برخی از نقاط جهان ممکن است معادله دارسی را به شکل کمی متفاوت، همان‌طور که در معادله ۱۰.۲.۲ نشان داده شده است، بشناسند. معادله ۱۰.۲.۲ شبیه معادله ۱۰.۲.۱ است اما شامل ثابت ۴ نیست.

دلیل این اختلاف، نوع ضریب اصطکاک استفاده شده است. ضروری است که نسخه صحیح معادله دارسی با ضریب اصطکاک انتخاب شده استفاده شود. تطبیق معادله نادرست با ضریب اصطکاک نادرست منجر به خطای ۴۰۰ درصدی خواهد شد و از این رو مهم است که از ترکیب صحیح معادله و ضریب اصطکاک استفاده شود. بسیاری از کتاب‌های درسی به سادگی مشخص نمی‌کنند که کدام ضرایب اصطکاک تعریف شده‌اند و گاهی اوقات قضاوت باید بر اساس مقادیر ذکر شده صورت گیرد.

معادله 10.2.2 معمولاً توسط کسانی استفاده می‌شود که به طور سنتی با واحدهای امپراتوری کار می‌کنند و هنوز هم معمولاً توسط متخصصان در ایالات متحده و مناطق حاشیه اقیانوس آرام، حتی زمانی که اندازه‌های لوله متریک ذکر می‌شوند، به کار می‌رود. معادله 10.2.1 معمولاً توسط کسانی استفاده می‌شود که به طور سنتی با واحدهای SI کار می‌کنند و بیشتر مورد استفاده متخصصان اروپایی قرار می‌گیرد. برای عدد رینولدز و زبری نسبی یکسان، “ضریب اصطکاک مبتنی بر امپراتوری” دقیقا چهار برابر بزرگتر از “ضریب اصطکاک مبتنی بر SI” خواهد بود.

ضرایب اصطکاک را می‌توان هم از نمودار مودی تعیین کرد و هم برای جریان‌های آشفته، از معادله ۱۰.۲.۳ محاسبه کرد که برگرفته از فرمول کولبروک-وایت است.

با این حال ، استفاده از معادله 10.2.3 دشوار است زیرا ضریب اصطکاک در هر دو طرف معادله ظاهر می شود ، و به همین دلیل احتمالاً محاسبات دستی با استفاده از نمودار مودی انجام می شود

در یک نمودار مودی به سبک SI، مقیاس ضریب اصطکاک معمولاً ممکن است از 0.002 تا 0.02 متغیر باشد، در حالی که در یک نمودار مودی به سبک امپریال، این مقیاس ممکن است از 0.008 تا 0.08 متغیر باشد.

به طور کلی، برای جریان آشفته با عدد رینولدز بین ۴۰۰۰ و ۱۰۰۰۰۰، ضریب اصطکاک “مبتنی بر SI” در حدود مقدار پیشنهادی در معادله 10.2.4 خواهد بود، در حالی که ضریب اصطکاک “مبتنی بر سیستم امپریال” در حدود مقدار پیشنهادی در معادله 10.2.5 خواهد بود.

ضریب اصطکاک مورد استفاده تعیین می کند که آیا معادله d’Arcy 10.2.1 یا 10.2.2 استفاده شده است.
برای فاکتورهای اصطکاک مبتنی بر “Si” ، از معادله 10.2.1 استفاده کنید. برای فاکتورهای اصطکاک مبتنی بر “امپریال” ، از معادله 10.2.2 استفاده کنید.
مثال 10.2.1 لوله آب

در صورتی که جریان آب 45 متر مربع در ساعت در 15 درجه سانتیگراد باشد ، سرعت ، ضریب اصطکاک و اختلاف فشار بین دو نقطه 1 کیلومتر از هم در یک سیستم لوله افقی مته 150 میلی متر را تعیین کنید.

در اصل ، ضریب اصطکاک به تعداد رینولدز (دوباره) مایع روان و زبری نسبی (ks/d) داخل لوله بستگی دارد. اولی از معادله 10.2.6 محاسبه شده و دومی از معادله 10.2.7.

شماره رینولدز (دوباره)

زبری لوله یا مقدار ‘kS’ (که اغلب در برخی متون به صورت ‘curly-e – body text.jpg’ ذکر می‌شود) از جداول استاندارد گرفته می‌شود و برای ‘لوله فولادی تجاری’ معمولاً 0.000045 متر در نظر گرفته می‌شود.

از این رو ، زبری نسبی مشخص می شود (زیرا این همان چیزی است که نمودار Moody به آن نیاز دارد).

اکنون می‌توان ضریب اصطکاک را از نمودار مودی تعیین کرد و افت هد اصطکاکی را از معادله دارسی مربوطه محاسبه نمود.

از نمودار مودی اروپا (شکل 10.2.4)

که در آن: ks/d = 0.000 3 re = 93 585: ضریب اصطکاک (F) = 0.005

از نمودار Moody USA/AUS (شکل 10.2.5)

که در آن: ks/d = 0.000 3 re = 93 585 ضریب اصطکاک (F) = 0.02

افت هد اصطکاکی یکسان با استفاده از ضرایب اصطکاک مختلف و معادلات دارسی مربوطه، به دست می‌آید.
در عمل چه برای لوله های آب یا لوله های بخار ، تعادل بین اندازه لوله و کاهش فشار ایجاد می شود.

چرا سرعت در اندازه لوله ها مهم است؟

با توجه به دانشی که در ابتدای این ماژول به دست آمد، و به ویژه یادداشت‌های مربوط به معادله دارسی (معادله ۱۰.۲.۱)، تصدیق می‌شود که سرعت یک عامل مهم در تعیین اندازه لوله‌ها است. بنابراین، منطقی است که اگر بتوان سرعت معقولی را برای یک سیال خاص که از طریق لوله‌ها جریان دارد استفاده کرد، از سرعت می‌توان به عنوان یک عامل تعیین اندازه عملی استفاده نمود. به طور کلی، هنگامی که بخار اشباع به عنوان سیال مورد استفاده قرار می‌گیرد، از سرعت ۲۵ تا ۴۰ متر بر ثانیه استفاده می‌شود.

سرعت ۴۰ متر بر ثانیه باید به عنوان یک حد عملی در نظر گرفته شود، زیرا بالاتر از این مقدار، به خصوص اگر بخار مرطوب باشد، صدا و فرسایش رخ خواهد داد. برخی از استانداردهای ملی، سرعت‌هایی تا ۷۶ متر بر ثانیه را برای بخار اشباع‌شده ذکر می‌کنند. این امر تنها در صورتی امکان‌پذیر است که بخار خشک باشد، لوله به خوبی عایق‌بندی شده باشد، نسبتاً کوتاه، مستقیم، افقی باشد و بتواند فشار مورد نیاز را در نقطه مصرف تامین کند.

حتی این سرعت‌ها نیز می‌توانند از نظر تأثیرشان بر افت فشار، زیاد باشند. در خطوط تغذیه طولانی‌تر، اغلب لازم است برای جلوگیری از افت فشار زیاد، سرعت‌ها را به ۱۵ متر بر ثانیه محدود کرد. توصیه می‌شود که خطوط لوله با طول بیش از ۵۰ متر، صرف نظر از سرعت، همیشه از نظر افت فشار بررسی شوند.

با استفاده از جدول 10.2.4 به عنوان راهنما، می‌توان اندازه‌های لوله را از روی داده‌های معلوم (فشار بخار، سرعت و نرخ جریان) انتخاب کرد.

Pressure bar gنوار فشار g Velocity m/sسرعت m/s Pipe size (nominal)اندازه لوله (اسمی)
15 20 25 32 40 50 65 80 100 125 150
Actual inside pipe diameter Schedule 40برنامه واقعی قطر لوله 40
15.8 20.93 26.64 35.04 40.9 52.5 62.7 77.92 102.26 128.2 154.05
Pipeline capacity kg/hظرفیت خط لوله کیلوگرم در ساعت
0.4 15 9 15 25 43 58 95 136 210 362 569 822
25 14 25 41 71 97 159 227 350 603 948 1 369
40 23 40 66 113 154 254 363 561 965 1 517 2 191
0.7 15 10 18 29 51 69 114 163 251 433 681 983
25 17 30 49 85 115 190 271 419 722 1 135 1 638
40 28 48 78 136 185 304 434 671 1 155 1 815 2 621
1 15 12 21 34 59 81 133 189 292 503 791 1 142
25 20 35 57 99 134 221 315 487 839 1 319 1 904
40 32 56 91 158 215 354 505 779 1342 2 110 3 046
2 15 18 31 50 86 118 194 277 427 735 1 156 1 669
25 29 51 83 144 196 323 461 712 1 226 1 927 2 782
40 47 82 133 230 314 517 737 1 139 1 961 3 083 4 451
3 15 23 40 65 113 154 254 362 559 962 1 512 2 183
25 38 67 109 188 256 423 603 931 1 603 2 520 3 639
40 61 107 174 301 410 676 964 1 490 2 565 4 032 5 822
4 15 28 50 80 139 190 313 446 689 1 186 1 864 2 691
25 47 83 134 232 316 521 743 1 148 1 976 3 106 4 485
40 75 132 215 371 506 833 1 189 1 836 3 162 4 970 7 176
5 15 34 59 96 165 225 371 529 817 1 408 2 213 3 195
25 56 98 159 276 375 619 882 1 362 2 347 3 688 5 325
40 90 157 255 441 601 990 1 411 2 180 3 755 5 901 8 521
6 15 39 68 111 191 261 430 613 947 1 631 2 563 3 700
25 65 114 184 319 435 716 1 022 1 578 2 718 4 271 6 167
40 104 182 295 511 696 1 146 1 635 2 525 4 348 6 834 9 867
7 15 44 77 125 217 296 487 695 1 073 1 848 2 904 4 194
25 74 129 209 362 493 812 1 158 1 788 3 080 4 841 6 989
40 118 206 334 579 788 1 299 1 853 2 861 4 928 7 745 11 183
8 15 49 86 140 242 330 544 775 1 198 2 063 3 242 4 681
25 82 144 233 404 550 906 1 292 1 996 3 438 5 403 7 802
40 131 230 373 646 880 1 450 2 068 3 194 5 501 8 645 12 484
10 15 60 105 170 294 401 660 942 1 455 2 506 3 938 5 686
25 100 175 283 490 668 1 101 1 570 2 425 4 176 6 563 9 477
40 160 280 453 785 1 069 1 761 2 512 3 880 6 682 10 502 15 164
14 15 80 141 228 394 537 886 1 263 1 951 3 360 5 281 7 625
25 134 235 380 657 896 1 476 2 105 3 251 5 600 8 801 12 708
40 214 375 608 1 052 1 433 2 362 3 368 5 202 8 960 14 082 20 333

از طرف دیگر اندازه لوله را می توان به صورت حساب محاسبه کرد. اطلاعات زیر مورد نیاز است و روش مورد استفاده برای محاسبه در زیر بیان شده است
اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه اندازه لوله مورد نیاز:

یک فرآیند به 5000 کیلوگرم در ساعت بخار اشباع خشک در 7 بار گرم نیاز دارد. برای اینکه سرعت جریان از 25 متر بر ثانیه تجاوز نکند ، اندازه لوله را تعیین کنید.

از آنجا که سرعت بخار نباید از 25 متر بر ثانیه تجاوز کند ، اندازه لوله باید حداقل 130 میلی متر باشد. نزدیکترین اندازه تجاری ، 150 میلی متر ، انتخاب می شود.
مجدداً ، یک ناموگرافی برای ساده سازی این فرآیند ایجاد شده است ، به شکل 10.2.8 مراجعه کنید
با استفاده از اطلاعات از مثال 10.2.4 ، از شکل 10.2.8 برای تعیین حداقل اندازه لوله قابل قبول استفاده کنید
فشار ورودی = 7 بار گرم
جریان بخار = 5 000 کیلوگرم در ساعت
حداکثر سرعت = 25 متر بر ثانیه
روش:
یک خط افقی را از خط دمای اشباع در 7 بار گرم (نقطه A) در مقیاس فشار به جریان جرم بخار 5000 کیلوگرم در ساعت (نقطه B) بکشید
از نقطه B ، یک خط عمودی را به سرعت بخار 25 متر بر ثانیه (نقطه C) بکشید. از نقطه C ، یک خط افقی را در مقیاس قطر لوله (نقطه D) بکشید
لوله ای با سوراخ 130 میلی متر مورد نیاز است. نزدیکترین اندازه تجاری ، 150 میلی متر ، انتخاب می شود.

محاسبه اندازه لوله برای بخار فوق گرم

بخار فوق گرم را می‌توان به عنوان یک گاز خشک در نظر گرفت و بنابراین هیچ رطوبتی را حمل نمی‌کند. در نتیجه، هیچ احتمالی برای فرسایش لوله ناشی از قطرات معلق آب وجود ندارد و سرعت بخار می‌تواند تا 50 تا 70 متر بر ثانیه نیز برسد، مشروط بر اینکه افت فشار مجاز باشد. نوموگرام‌های موجود در شکل‌های 10.2.9 و 10.2.10 را نیز می‌توان برای کاربردهای بخار فوق گرم استفاده کرد.

با استفاده از حرارت اتلافی یک فرآیند، یک بویلر/سوپرهیتر (فوق گرم‌کن) بخار فوق گرم با نرخ تولید ۳۰ تن در ساعت در فشار ۵۰ بار گیج و دمای ۴۵۰ درجه سانتیگراد تولید می‌کند تا به یک نیروگاه مجاور صادر شود. اگر سرعت نباید از ۵۰ متر بر ثانیه تجاوز کند، تعیین کنید:

۱. اندازه لوله بر اساس سرعت (با استفاده از شکل ۱۰.۲.۱۰).

۲. افت فشار در صورتی که طول لوله، با در نظر گرفتن متعلقات، ۲۰۰ متر باشد (از شکل ۱۰.۲.۹ استفاده شود).

با استفاده از شکل ۱۰.۲.۸، یک خط عمودی از ۴۵۰ درجه سانتیگراد روی محور دما تا نقطه‌ی برخورد با خط ۵۰ بار (نقطه‌ی A) رسم کنید.

از نقطه A، یک خط افقی به سمت چپ امتداد دهید تا مقیاس “نرخ جریان جرمی” بخار در مقدار ۳۰,۰۰۰ کیلوگرم بر ساعت (۳۰ تن بر ساعت) را قطع کند (نقطه B).

از نقطه B، خطی را به صورت عمودی به سمت بالا امتداد دهید تا با سرعت 50 متر بر ثانیه روی مقیاس “سرعت بخار” (نقطه C) تلاقی کند.

از نقطه C ، یک خط افقی به سمت راست را پروژه کنید تا زمانی که از مقیاس “قطر لوله داخل” عبور کند.

مقیاس “قطر لوله داخل” لوله ای با قطر داخلی حدود 120 میلی متر را توصیه می کند. از جدول 10.2.1 و با فرض اینکه لوله برنامه 80 لوله باشد ، نزدیکترین اندازه 150 میلی متر خواهد بود که دارای 146.4 میلی متر است.

قسمت 2
با استفاده از شکل 10.2.7 ، یک خط عمودی را از 450 درجه سانتیگراد روی محور دما بکشید تا زمانی که از خط 50 نوار (نقطه A) عبور کند.
از نقطه A ، یک خط افقی به سمت راست را امتداد دهید تا زمانی که از مقیاس “جریان جرم بخار” 30 000 کیلوگرم در ساعت (30 تن در ساعت) (نقطه B) عبور کند.
از نقطه B ، یک خط را به صورت عمودی به سمت بالا امتداد دهید تا زمانی که از مقیاس “قطر لوله داخل” (تقریباً) 146 میلی متر (نقطه C) عبور کند.
از نقطه C، یک خط افقی به سمت چپ امتداد دهید تا مقیاس “افت فشار در هر ۱۰۰ متر” را قطع کند (نقطه D).
مقیاس “نوار فشار/100 متر” در حدود 0.9 بار در 100 متر می خواند. طول لوله در مثال 200 متر است ، بنابراین افت فشار:

این افت فشار باید در واحد فرآیندی قابل قبول باشد.
با استفاده از فرمول ها برای ایجاد جریان بخار بر روی افت فشار
برای کسانی که ترجیح می‌دهند از روابط تجربی استفاده کنند، فرمول‌های تجربی وجود دارند. معادلات ۱۰.۲.۹ و ۱۰.۲.۱۰ در زیر نشان داده شده‌اند. این معادلات طی سال‌های متمادی مورد آزمایش و استفاده قرار گرفته‌اند و به نظر می‌رسد نتایجی نزدیک به روش ضریب فشار ارائه می‌دهند. مزیت استفاده از این فرمول‌ها این است که می‌توان آن‌ها را در یک ماشین‌حساب علمی یا صفحه‌گسترده برنامه‌ریزی کرد و در نتیجه بدون نیاز به مراجعه به جداول و نمودارها مورد استفاده قرار داد. معادله ۱۰.۲.۱۰ نیازمند آن است که حجم ویژه بخار مشخص باشد، که به این معنی است که لازم است این مقدار از جدول بخار استخراج شود. همچنین، معادله ۱۰.۲.۱۰ باید به حداکثر طول لوله ۲۰۰ متر محدود شود.

معادله 10.2.9 فرمول افت فشار 1
معادله 10.2.10 فشار قطره فشار Forumla 2 (حداکثر طول لوله: 200 متر)

جدول 10.2.5 ضریب افت فشار (F) جدول


جدول 10.2.6 ظرفیت خط لوله از ضریب افت فشار

10.2.9 steam pipeline sizing chart - pressure drop

10.2.10 Steam pipeline sizing chart

 

این مقاله را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.