بازرسی و تست بویلر یکی از مقوله های مهم در صنعت گرمایشی می باشد زیرا با پیشرفت روز افزون تکنولوژی و افزایش تولید محصولات صنعتی که در صنایع مختلف و انواع کسب وکارها به کار گرفته می شوند، سبب شده است تا فرآیند کنترل کیفی محصولات صنعتی با جدیت بیش تری مورد بررسی قرارگیرد.
در واقع بازرسی، به تمام مراحلی که برای بررسی کیفیت محصول و همچنین کیفیت و بازده فرآیند انجام می گیرد بازرسی می گویند.
در این مقاله می خوانیم:
- تست های مخرب
- تست های غیر مخرب
علل ابداع تست های غیر مخرب
انواع تست های غیر مخرب
- ۱- آزمون چشمی
- ۲- تست غیر مخرب با استفاده از مایعات نافذ
- ۳- آزمون غیر مخرب با استفاده از ذرات مغناطیسی
- ۴- روش بازرسی با استفاده از امواج التراسونیک
- ۵- آزمون غیر مخرب با استفاده از روش رادیو گرافی
مطلب پیشنهادی: 4 دلیل بروز اختلال در سیستم دیگ بخار
آشنایی با انواع تست های جوش و علل ابداع تست های غیر مخرب
بازرسی و تست بویلر و تست جوش ظروف تحت فشار به دو روش آزمون مخرب و آزمون غیر مخرب انجام می گیرد.
اساس کار آزمون بازرسی مخرب
در روش تست مخرب برای تست کنترل کیفیت محصولات اقداماتی صورت می گیرد که در نهایت اتمام آنالیز و بررسی محصول مورد نظر تمام محصول یا قطعه ای از آن از بین می رود.
آزمون بازرسی غیر مخرب
روش تست غیر مخرب همان طور که از نامش پیداست در طی فرآیند بازرسی به قطعه و اجزای محصول آسیبی وارد نمی شود.
امروزه از روش تست های غیر مخرب برای بررسی کنترل کیفی بسیاری از قطعات و محصولات فنی و صنعتی استفاده می شود مانند: تست خطوط لوله ها، پالایشگاه ها، هواپیما، وسایل نقلیه و تست جوش ظروف تحت فشار
در ادامه مطالب با انواع روش های تست غیر مخرب آشنا می شوید.
علل ابداع تست های غیر مخرب
قبل از اینکه انواع روش های تست غیر مخرب را بگوییم شاید برای شما جالب باشد که بدانید علت و تاریخچه پیدایش آزمون های غیر مخرب چه بوده است.
- انفجار دیگ بخار در آمریکا در سال ۱۸۵۴ باعث شد که قانون بازرسی چشمی وضع شود و این آغازی بود برای شروع آزمون های غیر مخرب
- در سال های ۱۸۸۰ تا ۱۹۲۰ برای توسعه خطوط ریلی و بازرسی آن ها از روغن و پودر گچ استفاده می شد که امروزه تکمیل شده این روش را با نام آزمون مایعات نافذ می شناسیم
- در سال ۱۸۹۵ اولین آزمون رادیوگرافی با اشعه ایکس انجام شد
- در سال ۱۹۲۰ توسعه تست را دیوگرافی برای بازرسی فلزات انجام شد
- اولین تست رادیوگرافی برای بررسی فلزات در نیروگاه بخار بستون انجام گرفت
- ابداع اولین دستگاه آزمون گردابی برای ضخامت سنجی فلزات در سال ۱۹۲۶
- در سال های ۱۹۲۷ و ۱۹۲۸ اولین سیستم های القایی برای استفاده در خطوط ریلی و بازرسی آن مورد بررسی قرار گرفتند.
- تکامل آزمون ذرات مغناطیسی در سال ۱۹۲۹
- استفاده از اشعه گاما برای آزمون رادیوگرافی در دهه ۱۹۳۰
- توسعه روش های مایعات نافذ و جریان گردابی در حد فاصل سال های ۱۹۳۵ تا ۱۹۴۴
- ابداع و گسترش روش التراسونیک (ULTRASONIC TESTING) در سال ها ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۴
- معرفی روش انتشار آکوستیک در سال ۱۹۵۰
- ابداع روش رادیوگرافی دیجیتال در سال ۱۹۶۳
- اولین تاریخ ابداع رادیوگرافی نوترونی در سال ۱۹۶۴
- اولین بانک جامع آزمون های غیر مخرب در سال ۱۹۹۶ ایجاد شد.
بعد از ذکر تاریخچه پیدایش تست های غیر مخرب نوبت به ذکر روش های تست های غیر مخرب و ویژگی های هر کدام می رسد.
در ادامه مطلب همراه ما باشید تا بیشتر درباره بازرسی و تست بویلر اطلاعات کسب کنید.
موارد استفاده از آزمون های غیر مخرب
- بررسی زیر ساختار
- دسته بندی مواد
- بررسی خواص فیزیکی
- کمک به کارآیی بیش ترمحصول
- بازرسی فرایند تولید ومونتاژ محصولات
- آنالیز محصول در حین تولید
روش های انجام تست های غیر مخرب
۱- آزمون چشمی
روش آزمون چشمی ابتدایی ترین متد تست های غیر مخرب در بازرسی و تست بویلر می باشد این روش برای بازرسی عیوب سطحی به کار می آید.
روش آزمون چشمی به دو بخش بازرسی مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شود.
بازرسی مستقیم توسط بازرس، حضوری صورت می گیرد. و بازرس به سطح مورد نظر دسترسی دارد.
بازرسی غیر مستقیم برخلاف بازرسی حضوری، بازرسی توسط ابزارهایی مانند دوربین و پیریسکوپ انجام می شود.
آزمون چشمی ویژگی هایی دارد که با ذکر آن ها مزایا و معایب این روش آشکار می شود.
مزایا و معایب روش آزمون چشمی
- در این روش بازرسی حضور بازرس در فرآیند آنالیز به حضور بازرس وابسته است.
- فقط عیوب سطحی را می تواند بررسی کند
- امکان بازرسی به صورت مستقیم و غیر مستقیم وجود دارد.
- امکان بازرسی به صورت زنده یا ضبط شده
۲- تست غیر مخرب با استفاده از مایعات نافذ
مراحل کار در روش تست غیر مخرب با استفاده از مایعات نافذ در بازرسی و تست بویلر بدین صورت می باشد.
۱٫ در اولین مرحله باید سطح مورد نظر از آلودگی ها جدا شود.
تمیز کردن سطح
۲٫ بعد مایع نافذ بر روی سطح اسپری شود.
۳٫ در مرحله بعد باید منتظر بمانیم تا مایع به سطح مورد نظر نفوذ کند.
نفوذ به سطح
۴٫ بعد از گذشت زمان نفوذ مایع باید اقدام به پاک سازی مایع نافذ از روی سطح مورد نظر پرداخت.
۵٫ در مرحله بعد باید مایع آشکارساز بر روی سطح مورد نظر اسپری شود.
۶٫ دوباره منتظر بمانیم تا مایع آشکار ساز نفوذ کند و عیوب سطح مورد نظر را آشکار سازد.
۷٫ اقدام آخر پاکسازی مواد آشکارساز از روی سطح مورد نظر می باشد.
۸٫ اقدام بعدی ثبت نتایج مشاهدات با استفاده از مایع آشکار ساز است.
۹٫ پس با این توضیحات متوجه می شویم که اساس کار در تست غیر مخرب با استفاده از روش مایع نافذ نفوذ مایع برای عیوب سطحی انجام می شود و با استفاده از آشکارساز عیوب بیرون کشیده می شود.
۱۰٫ برخی منابع ذکر کرده اند در این روش از مواد فلورسنت نیز، می توان استفاده کرد.
با استفاده از روش تست مایع نافذ می توان انواع سطوح شیشه ای، فلزات، سرامیک و پلاستیک را بررسی کرد.
مزایای تست غیر مخرب مایع نافذ
- برای بررسی سطوح و اجسام بزرگ مناسب است
- حساسیت بالایی به ترک های ریز دارد.
- برای انتخاب مواد می توان از مواد مختلف استفاده کرد/ محدودیت کمی برای انتخاب مواد دارد.
- برای آنالیز قطعات با اشکال پیچیده مناسب است
- روشی آسان و ارزان است
- قابلیت حمل و جا به جایی دارد
- علائم به صورت مستقیم آشکار می شوند
معایب روش مایع نافذ
- تمیز کاری اولیه قبل از آنالیز کیفی ضروری است
- به دسترسی مستقیم نیاز دارد
- تمیزکاری سطح باید در چند مرحله انجام گیرد
- فقط امکان شناسایی ترک باز را دارد.
نکات مهم تأثیرگذار در انتخاب نوع مایع نافذ
- میزان حساسیت مورد نیاز
- هزینه و مقرون به صرفه بودن
- تعداد قطعات مورد بررسی
- شرایط سطحی قطعه
- زمان و مکان بررسی
۳- آزمون غیر مخرب با استفاده از ذرات مغناطیسی
در ابتدا لازم به ذکر است که میدان مغناطیسی مسیری را برای حرکت انتخاب می‌کند که در آن کمترین میزان مقاومت نسبت به میدان مغناطیسی وجود داشته باشد..
شیوه اساسی کار آزمون ذرات مغناطیسی نیز دقیقا همین اصل میباشد بدین صورت که وجود عیب در قطعه باعث ایجاد تخلخل در میدان مغناطیسی می‌شود و ذرات مغناطیسی جذب این اختلال شده و عیب را آشکار می‌سازد.
برتری روش ذرات مغناطیسی نسبت به روش مایعات نافذ:
امکان تشخیص و بررسی عیوب زیر سطحی وجود دارد.
سرعت بالاتر انجام این روش نسبت به روش مایع نافذ است.
مراحل انجام تست ذرات مغناطیسی
- زدودن آلودگی ها از سطح مورد نظر
- استعمال اسپری کنتراست برای افزایش وضوح
- اجرای میدان مغناطیسی در سطح
- سپس از اسپری کنتراست سطح، برای افزایش وضوح استفاده می شود
- اعمال ذرات مغناطیسی
- با مشاهده حالات و رفتار ذرات مغناطیسی عیوب سطح آشکار می شود.
روش های مختلف مغناطیس کردن
- استفاده از آهن ربای مغناطیسی برای ایجاد میدان موضعی
- عبور جریان مغناطیسی از کل قطعه و در نتیجه ایجاد میدان مغناطیسی در کل قطعه
- عبور قطعه از درون یک کوئل که در آن جریان مغناطیسی بر قرار می باشد و در نتیجه ایجاد میدان مغناطیسی
- استفاده از یوک برای اعمال میدان مغناطیسی
انواع روش های اعمال ماده مغناطیسی
شیوه اعمال ماده مغناطیسی به دو راه اعمال به روش تر و اعمال به روش خشک در بازرسی و تست بویلر و دیگر سیستم های صنعتی انجام می گیرد.
۱- اعمال به روش تر
ویژگی سیال باید به گونه‌ای باشد که مانع از حرکت ذرات مغناطیسی باشد.
مزیت این حالت پخش شدن ذرات به صورت یکنواخت میباشد.
۲- اعمال به روش خشک
در این روش اعمال ماده مغناطیسی، ماده خشک و بدون هرگونه مایع همراهی می باشد.
در این نوع از آزمون ماده مغناطیسی ابتدا ماده بر روی قطعه اعمال و سپس میدان مغناطیسی بر قرار می شود.
فاکتورهای تأثیرگذار بر انتخاب ماده مغناطیسی
- شکل و جنس قطعه
- ابعاد قطعه
- روش اعمال میدان مغناطیسی
- روش تولید قطعه
- شرایط انجام دادن تست
- عیوب مورد نظر برای تست
مزایای تست غیر مخرب ذرات مغناطیسی
- عدم نیاز به تمیزی کامل سطح
- سادگی فرآیند
- سرعت بالا
- امکان تشخیص عیوب زیر سطحی
- قابل حمل بودن
- امکان اتوماسیون
معایب روش تست ذرات مغناطیسی
- فقط برای قطعاتی که توانایی مغناطیسی شدن را دارند قابل استفاده است.
- برای قطعات بزرگ نیاز به انرژی بیشتری می باشد.
- در صورت وجود پوشش ضخیم نیاز به برداشتن آن داریم.
- فقط تا ۰٫۹ اینچ زیر سطح را می توان بررسی کرد.
۴- روش بازرسی با استفاده از امواج التراسونیک
قبل از توضیح روش التراسونیک باید با چند مفهوم پیش نیازآشنایی داشته باشیم.
موج صوتی چیست؟
امواج صوتی در اصل امواج مکانیکی می باشند که برای انتشار نیاز به محیط مادی دارند.
بسامد یا فرکانس
به تعداد دفعات ارتعاش یا تکرار یک پدیده یا یک اتفاق در واحد زمانی مشخص فرکانس گویند.
در بازرسی جوش به روش التراسونیک، هرچه فرکانس صوت مورد استفاده بالاتر باشد، عیب قطعه با دقت بیش تری قابل بررسی میباشد.
پروب
پروب وسیله ای است که از کریستال پیزوالکتریک ایجاد شده است و کاربرد آن برای تولید فرکانس خاصی از صدا است.
امواج صوتی در آزمون التراسونیک به وسیله یک ابزاری به نام پروب تولید می‌شوند.
**درروش آزمون التراسونیک نیز بررسی رفتار موج‌های صوتی برای کنترل کیفی و عیب یابی قطعه مورد نظر مهم ترین اصل است. **
روش انجام تست التراسونیک
روش کار در تست التراسونیک که یکی از تست های مهم آنالیز غیر مخرب است بدین صورت است که :
امواج صوتی با فرکانس بالا به قطعه ای که قرار است مورد بررسی قرارگیرد وارد می شوند تا عیوب وکیفیت آن قطعه نمایان شود.
زمانی که امواج صوتی به عیوب سطحی و عمقی برخورد می کنند انعکاس پیدا می کنند، و این بازتاب ها توسط مولد صوتی دریافت می شوند و به پالس های الکتریکی تبدیل شده و در نتیجه در صفحه نمایش به صورت یک سیگنال نمایان می شود و اپراتور با آنالیز سیگنال به مکانی که عیب در قطعه ای وجود دارد و هم چنین نوع عیب، عمق و ابعاد آن می پردازد.
تست التراسونیک برای تست جوش نیز استفاده می شود.
مزایای روش التراسونیک
- عدم محدودیت در جنس برای قطعات مورد آزمون
- استفاده برای ضخامت سنجی
- یافت ناپیوستگی های درون قطعه
- یافت عمق و محل قرارگیری ناپیوستگی ها
- استفاده برای تعیین خواص ماده (مثل: تنش پسماند)
- امکان استفاده در اشکال با شکل پیچیده
- امکان اتوماسیون
محدودیت های روش التراسونیک
- وابستگی زیاد به مهارت اپراتور
- نیاز به تجهیزات پیشرفته
- دستگاه نسبتا گران قیمت
۵- آزمون غیر مخرب با استفاده از روش رادیو گرافی
در این روش از بازرسی و تست بویلر تاثیر امواج الکترو مغناطیس بعد از عبور از قطعه بر روی فیلم استفاده می کنیم
امواج الکترومغناطیس
امواج الکترومغناطیس نوعی از امواج است که دارای ویژگی هایی است مانند:
امواج الکترو مغناطیس دارای سرعت یکسان می باشند.
امواج الکترو مغناطیس جزو امواج عرضی هستند.
در روش رادیو گرافی، از فرکانس خاصی از امواج الکترو مغناطیس استفاده می شود، که به آن ها پرتو X و پرتو γ می گویند
امواج مورد استفاده در این روش بالا ترین میزان فرکانس و کوتاه ترین طول موج را دارا می باشند
در نتیجه از انرژی بالایی برخوردار هستند.
مزایای روش رادیو گرافی
· ثبت کردن نتایج آنالیز
- بهترین روش برای عیوب حجمی مثل حفرات گازی
معایب روش رادیو گرافی
- وابستگی بالا به مهارت اپراتور
- خطرناک بودن امواج مورد استفاده
- کاهش حساسیت با افزایش ضخامت
- نیاز به دسترسی کامل به قطعه
بویلر های تولید شده در صنایع دما بخار مشهد تحت نظارت بزرگترین شرکت بازرسی ایران (ISQI) می باشد و انواع آزمون ها جهت استاندارد سازی بویلر های صورت گرفته است.
صنایع دما بخار مشهد بیش از یک دهه فعالیت دانش بنیان در زمینه فروش و تولید محصولات بویلری، تاسیسات گرمایشی و مبدل ها و بخارشوهای صنعتی موفق به دریافت دو نشان استاندارد ملی و گواهی ثبت اختراع گردیده است.
محصولات این شرکت علاوه بر تامین نیاز سازمان های و شرکت های بزرگ صنعتی داخلی به کشورهای عمان ، عراق ، امارات متحده عربی ، ترکمنستان ، قرقیزستان ، آذربایجان ، گرجستان و افغانستان صادر گردیده است.
مطالب پیشنهادی: قیمت و خرید دیگ بخار، قیمت و خرید دیگ آبگرم ، قیمت و خرید دیگ روغن داغ،مقایسه بخارشوی خانگی و بخارشوی صنعتی، نکات ایمنی در زمان بازرسی بویلر
برای دریافت مشاوره و جزئیات بیشتر با کارشناسان ما در صنایع دما بخار مشهد تماس حاصل فرمایید.
۰۵۱۳۸۴۷۲۵۳۶- ۰۹۳۸۸۰۳۷۴۴۰
